J. Douglas Bruce, Mort Artu
2023-08-05Marta Cywińska: Ostatni dzień dzieciństwa
2023-08-05Legendy arturiańskie - wersje oraz inspiracje
Opowieści o królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu nie są spójną całością, lecz tworzą kilka częściowo niezależnych linii narracyjnych.Główna narracja związana jest z historią rządów króla Artura. Uther Pendragon po latach bitew jednoczy Brytanię. W związku z Igerną płodzi Artura, którego oddaje Merlinowi. Artur rośnie w ukryciu, jako przybrany syn sir Hektora. Kiedy wyciąga wetknięty w skałę magiczny miecz, zostaje uznany nowym królem Brytanii. Osiada w zamku Camelot, gdzie zbiera wokół siebie najznamienitszych rycerzy, znanych jako rycerze Okrągłego Stołu. Poślubia Ginewrę, córkę Leodegrance’a.
Duża część legend arturiańskich dotyczy dworskiego życia w Camelocie i przygód poszczególnych rycerzy. Ten „złoty okres” musi jednak dobiec do końca. Ginewrę i pierwszego rycerza Okrągłego Stołu – Lancelota, łączy romans, który doprowadzi do rozbicia jedności Camelotu. W siłę rosną też przeciwnicy rządów Artura, np. Morgana Le Fay i Mordred. W wielkiej bitwie pod Camlann Mordred rani Artura. Rana okazuje się śmiertelna i Artur w towarzystwie trzech królowych odpływa do Avalonu.
Równie ważna linia narracyjna związana jest z poszukiwaniem Graala. Kultura dworska i celtycka ustępują tu pierwszeństwa wpływom chrześcijańskim i gnostyckim. Jedynie nieliczni rycerze (Bors, Galahad, Parsifal), odpowiadający nowemu ideałowi świętego rycerza mogą wypełnić misję Graala. Wraz z wypełnieniem się misji Graala, epoka arturiańska odchodzi w przeszłość. Niezależne cykle tworzą również legendy związane z dziejami Merlina, Tristana i Izoldy czy sir Lamoraka.
A oto filmy i seriale inspirowane opowieścią o królu Arturze: Monty Python i Święty Graal – brytyjski film z 1975 roku; Trefniś – brytyjski serial animowany (1985-1986); Król Artur i Rycerze Sprawiedliwości – amerykański serial animowany (1992-1993); Król Artur – film z 2004 roku; Liceum Avalon – film z 2010 roku; Przygody Merlina – serial (2008-2012); Camelot – amerykański serial telewizyjny z 2011 roku; Dawno, dawno temu – serial telewizyjny od 2011 roku; Artur i Dzieci Okrągłego Stołu – serial animowany z 2018 roku.
Najsłynniejszy poemat Alfreda Tennysona Pani z Shalott (1842) opowiada historię miłości Elaine z Astolat do Lancelota. "Trylogia arturiańska" Bernarda Cornwella - eksponuje konflikt pomiędzy Celtami, a saksońskimi najeźdźcami oraz konflikt starych, celtyckich wierzeń i nowych chrześcijańskich.
"Mgły Avalonu" Marion Zimmer Bradley – jedna z najpopularniejszych współczesnych wersji legend arturiańskich. Mgły Avalonu eksponują konflikt między odchodzącym w przeszłość światem celtyckiej magii a nadchodzącym chrześcijaństwem. Artur i jego towarzysze są tu wojownikami stojącymi na przełomie dwóch epok, a nie rycerzami prowadzącymi dworskie życie.
Fot. Pixabay